De werken om een oud fabriekspand aan de Heistraat om te turnen tot de circulaire hub Cocon zijn begonnen. Binnenkort is hier plaats voor innovatieve startups en kennisuitwisseling binnen de circulaire economie

Circulaire economie?!?

Voor velen is circulaire economie nog een vaag en abstract begrip. Kort gesteld staat het voor een economisch systeem dat gebaseerd is op hergebruik en recyclage. Grondstoffen zijn immers niet onbeperkt voorradig. De lineaire economie - die een traject volgt van ontginnen van grondstoffen, waar producten van gemaakt worden die geconsumeerd en vervolgens weggegooid worden - produceert bovendien een enorme hoeveelheid afval.

"Met Cocon willen we een voortrekkersrol spelen. Hier wordt gewerkt aan de economie van de toekomst, wordt nagedacht over en geëxperimenteerd met hergebruik in alle mogelijke vormen", aldus schepen Sofie Heyrman.

Even terugblikken...

Het verhaal van Cocon begon al vele jaren geleden, met de aankoop van een oud industrieel pand aan de Heistraat. "Oorspronkelijk werd het gekocht door het OCMW van Sint-Niklaas. Het zou een belangrijke rol gaan spelen in de activeringstrajecten van mensen die nog niet meteen klaar zijn voor de arbeidsmarkt. De onmiddellijk nabijheid van Den Azalee - de grootste speler binnen de sociale economie in de stad en ook ooit gegroeid uit het OCMW - was daarbij een belangrijke factor. Doordat het OCMW sinds 2019 deel uitmaakt van de stad, kwam de site uiteindelijk in handen van het stadsbestuur. Bij het begin van de bestuursperiode ontstond een grootschalige denkoefening met Cocon als resultaat. De site is immers groot genoeg om er ook andere activiteiten in onder te brengen. Naast activering komen er nu dus ook allerlei activiteiten die Sint-Niklaas een voortrekkersrol zullen geven binnen de circulaire economie", blikt schepen Heyrman terug.

Circulair bouwen

Circulair, sociaal en creatief: zo omschrijft Cocon zichzelf. Het gebouw zelf wordt een toonbeeld van circulair bouwen. Schepen Heyrman: "Vroeger zouden we alles volledig platgegooid hebben om iets helemaal nieuws op te bouwen. Dat doe we bewust niet. We kozen er hier voor om dit gebouw, dat al tal van functies had en waarvan de structuur nog in goede staat is, te strippen en een nieuwe invulling te geven. Dit is één van de principes van circulair bouwen: je construeert een gebouw dat gemakkelijk een nieuwe functie kan krijgen. En we hergebruiken zo veel mogelijk materialen."

Om Cocon te ontwerpen werd specifiek gezocht naar architecten die de nodige ervaring met circulair bouwen hebben. Daarnaast ging een delegatie van de stad op bezoek bij soortgelijke projecten in Vlaanderen en Brussel. Ook voor de bouw werd gezocht naar een aannemer met zeer specifieke knowhow.

Voortrekkersrol

Uit studies blijkt dat binnen de Europese Unie het bouwen en uitbaten van gebouwen goed is voor een derde van het waterverbruik en de helft van het gebruik van gewonnen materialen. "Deze manier van bouwen kan een enorme impact hebben op het duurzamer maken van onze economie. En als Sint-Niklaas hier een voortrekkersrol kan spelen voor andere steden en gemeenten: graag! Niet enkel in onze stad maar over al in Vlaanderen wachten oude vaak industriële sites op herbestemming. Wij willen mee tonen wat je op zo'n site kan en tegelijk een stimulans geven aan onze plaatselijke economie", stelt schepen voor gebouwen Bart De Bruyne.

In de broedplek komt er plaats voor circulaire bedrijfjes en start-ups. De cafetaria sluit aan bij de buitenruimte en zal ook voor het ruime publiek toegankelijk zijn

Plaats voor ondernemers én onderzoekers

Binnen het gebouw zal immers plaats zijn voor bedrijfjes die actief zijn binnen de circulaire economie. "Meer en meer ondernemers zetten in op circulariteit. De hoge grondstofprijzen de afgelopen tijd hebben hier nog een versnelling op gezet. Duurzaamheid is geen loos begrip meer in ondernemerskringen. We bieden in de toekomst plaats aan kleine bedrijfjes die onder andere aan de slag gaan met afgedankte en herbruikbare materialen. Op verschillende sessies brachten we al ondernemers uit onze streek samen om elkaar te inspireren met goede voorbeelden. Met Cocon kunnen we dat op permanente basis doen. Door ook plaats te maken voor onderzoek en kennisuitwisseling wordt het een soort levend economisch laboratorium", zegt schepen De Bruyne enthousiast.

Sociaal

Tot slot is er ook het sociale aspect. "Dat is eigenlijk de kern waar het allemaal mee begon: meer ruimte voor het Ontmoetings- en Oriëntatiecentrum van het OCMW. Maatwerkbedrijf Den Azalee - de naaste buur van Cocon - barst zowat uit zijn voegen. Ook bij hen zit circulariteit in hun DNA: een groot deel van hun tewerkstelling draait rond het hergebruiken en recycleren van binnengebrachte goederen. Met Cocon kunnen we dat nog versterken en uitbreiden. Jobs creëren en mensen jobskills aanleren via hergebruik in alle mogelijke vormen: dit kan wel eens een bijzonder boeiende plaats worden", besluit schepen Heyrman.