Vele Sint-Niklazenaren duiden ze aan als de lelijkste plaats in de stad. Een eindeloze stoet automobilisten passeert dagelijks langs de troosteloze leegtes onder de door duivenpoep en vocht getekende pijlers. Zelfs planten willen er amper groeien.  Een enkeling looft de brutalistische architectuur, het perspectief en het bijzondere lijnenspel. Dit jaar viert de Sint-Niklase spoorwegbrug haar 50e verjaardag. In het verleden passeerden een resem ideeën de revue om het betonnen gevaarte te verfraaien, maar sinds kort ging de spade écht in de grond. "De pijlers ondergaan de komende maanden een stevige gedaanteverwisseling. Met veel groen, water én participatieve kunst."

Het dossier heeft wat voeten in de aarde gehad. De uitdaging was dan ook niet min. Een versteende ruimte met een bijzonder wispelturige waterhuishouding tussen twee drukke banen en een complexe beheersstructuur beperkten de mogelijkheden. Schepen van jeugd Bart De Bruyne volgde het traject van het prille begin mee op: "We knoopten eerst gesprekken aan met Infrabel en het Agentschap Wegen en Verkeer die de brug en de weg aan weerszijden beheren. Zij gaven de stad groen licht om de ruimte aan te pakken. Daarna zochten we iemand om een een concept uit te denken voor de volledige ruimte van de spoorwegbrug. De wildste ideeën circuleerden, maar niet elk idee is even haalbaar of wenselijk. We hadden iemand nodig om die ideeën om te smeden tot een helder en haalbaar plan." Daarbij kwamen we uit bij Kris Drieghe van Hol-architecten. Hij kwam onder meer aanzetten met de naam Project 33, naar de 33 pijlers die de brug schragen. Daarnaast broedde hij ook op een participatief luik, zodat ook burgers letterlijk hun steentje konden bijdragen.

Uitdagend vergroeningsproject

Om het project behapbaar te maken, werd de opdracht opgesplitst in drie deelprojecten: de vergroening van de ruimte op en onder de pijlers, een participatief kunstproject en een luik street art. Schepen De Bruyne: "In die volgorde zullen we de werken ook uitvoeren. Omdat de omstandigheden om planten te laten groeien erg uitdagend zijn, starten we met een proefproject. We zoeken uit wat de beste bodemsamenstelling is en welke planten in dit microklimaat goed kunnen gedijen. Dat doen we in nauwe samenwerking met de leerlingen en leerkrachten van de Biobroeders. De voorbereidende werken hiervoor zijn al uitgevoerd, binnenkort beginnen we met de beplanting van het proefvak."

Participatieve kunst

Voor het artistieke gedeelte viel de keuze op Elise Eeraerts. Zij zal sculpturen in klei ontwerpen met lokale motieven. "Daarmee is de link gelegd naar een stukje Sint-Niklase geschiedenis. De oude kleiputten van SVK liggen op een steenworp van de spoorwegbrug. Voor het fabriceren van de stenen kunnen we ook een beroep doen op de accommodatie op de Scheerderssite. We kozen ook expliciet voor een participatief kunstwerk: burgers maar ook scholen kunnen zelf mee de handen uit de mouwen steken en letterlijk hun zelfgemaakt steentje bijdragen aan de sculpturen onder de brug. Op die manier willen we ook een band creëren tussen de spoorwegpijlers en de onmiddellijke omgeving. Zo krijgt die betonnen barrière een vriendelijker en groener gezicht," licht schepen De Bruyne dit luik toe. "In een latere fase komt er ook nog street art, maar wat er precies zal komen is nog niet beslist."

Klimaatbestendig

Behalve het visuele effect, speelt het project ook een belangrijke rol in het klimaatbestendiger maken van de stad. Schepen De Bruyne: "Vandaag zie je op deze strook enkel beton en stenen. Tijdens warme zomerdagen warmt deze ruimte ontzettend op. Het groen zorgt niet enkel voor een mooier aanzicht, het koelt de stenen structuren ook af. Daarnaast creëren we ook wadi's tussen pijlers. Zo kan vocht makkelijker zijn weg vinden naar de bodem en het aan te planten groen. Door water vanop de brug via de pijlers naar deze wadi's te leiden, kan deze versteende woestijn uitgroeien tot een verkoelende stadsoase. Sint-Niklaas krijgt zo aan de noordkant een groene toegangspoort in de plaats van een betonnen litteken."