Uit onderzoek van LEVL vzw en VUB-professor Pieter-Paul Verhaeghe blijkt dat de discriminatie op de Sint-Niklase private huurmarkt gedaald is. Met een actieplan wil het stadsbestuur de discriminatie op de huisvestingsmarkt verder aanpakken.

De aanpak van discriminatie is één van de speerpunten van het diversiteitsprogramma van de stad Sint-Niklaas. "Iedereen moet gelijke toegang krijgen tot de huurmarkt. In de praktijk blijkt dat nog niet het geval. Een verkennend onderzoek op eigen initiatief van VUB-professor Pieter-Paul Verhaeghe in 2019 toonde aan dat de etnische discriminatie in onze stad hoog was. Bij 42 % van de huuradvertenties gepubliceerd door immokantoren werd bij personen met een Marokkaanse familienaam discriminatie vastgesteld. Op de privémarkt lagen die cijfers nog een pak hoger: 62 % kregen nul op het rekest bij de aanvraag tot een bezichtiging van de woning. In het kader van het Plan Samenleven van de Vlaamse overheid liet de stad vorig jaar correspondentietesten uitvoeren. Daaruit bleek dat er nog steeds gediscrimineerd werd, maar al een pak minder dan bij het vorige onderzoek, tot 22 % bij makelaars en 25 % bij private verhuurders. Ook al zijn de cijfers gedaald: discriminatie blijft discriminatie. Met een actieplan willen we deze cijfers nog verder terugdringen", spreekt schepen voor welzijn Sofie Heyrman klare taal.

Correspondentietesten

Gedurende de tweede helft van 2023 voerden onderzoekers van LEVL vzw (de opvolger van het Minderhedenforum) en de VUB 660 correspondentietesten uit. Dat zijn de geschreven versies van praktijktesten. Twee fictieve huurders stelden zich op identieke wijze kandidaat voor een woning. De kenmerken van de kandidaten zijn identiek, op één significant verschil na. De onderzoekers peilden naar drie discriminatiegronden: etnische afkomst (Marokkaanse vs Belgische herkomst), leeftijd (alleenstaande persoon van gemiddelde leeftijd met inkomen uit loon of gepensioneerde) en gezinssamenstelling (koppel met twee kinderen tegenover alleenstaande met twee kinderen). Telkens werd ook gekeken of mannelijke en vrouwelijke kandidaten een andere behandeling kregen. Werd een profiel systematisch minder uitgenodigd voor een plaatsbezoek, dan was er sprake van discriminatie.

"Een efficiënte aanpak van de discriminatie vraagt een nauwe samenwerking tussen de stad, de immosector en het welzijnsveld." Sofie Heyrman, schepen voor welzijn

Opmerkelijke resultaten

Daaruit kwamen enkele opmerkelijke resultaten. "Blijkbaar worden alleenstaande mannen met kinderen vaker uitgenodigd dan vrouwen. Ook alleenstaande gepensioneerde mannen ervaren een licht voordeel. Dat is niet enkel in onze stad zo. Onderzoek in Gent, Antwerpen en Brussel toonde een gelijkaardig beeld. Belangrijk is wel de vaststelling dat er nog steeds gediscrimineerd wordt op basis van etnische afkomst. Het is positief dat de discriminatie afgenomen is, maar dat er in bijna een kwart van de gevallen nog steeds gediscrimineerd wordt, is voor ons te veel. We nemen de beleidsaanbevelingen van de onderzoekers daarom ter harte en werkten een hele set maatregelen uit om die discriminatie verder aan te pakken", licht schepen Heyrman de resultaten toe.

Samenwerking

De stad werkt hierbij nauw samen met het lokale netwerk van immomakelaars. Sofie Heyrman: "We bieden verschillende vormingen aan voor de sector. Over hoe omgaan met discriminerende vragen bijvoorbeeld. Daarnaast bieden we een dieper inzicht in de mechanismen van discriminatie en vooroordelen. Met makelaars die systematisch discrimineren gaan we een intensiever sensibiliseringstraject aan. Het blijft belangrijk om keer op keer te benadrukken dat discriminatie niet alleen moreel verwerpelijk, maar ook juridisch problematisch is."

Meldingsbereidheid

Belangrijk bij het aanpakken van discriminatie is het verhogen van de meldingsbereidheid. "We hebben momenteel al een meldpunt problematische woonsituaties. Dat houden we de komende tijd grondig tegen het licht. Melding maken moet laagdrempelig en eenvoudig zijn. Huurders weten niet altijd waar ze terechtkunnen of haken af door de administratie die erbij komt kijken. Ook verhuurders helpen we mee op weg om bijvoorbeeld hun huis toegankelijker te maken of hen wegwijs te maken in het aanbod aan premies. Er bestaat immers al heel wat informatie, alleen vindt die niet altijd zijn weg naar wie ze nodig heeft. Alles staat of valt bovendien met een goede wisselwerking tussen de stad, de immosector, het welzijnsveld en uiteraard iedereen die in onze stad huurt of verhuurt. We willen iedereen mee in het verhaal. Enkel zo kunnen we komaf maken met discriminatie", besluit schepen Heyrman.