Op de donderdagse markt van 1 juli trokken niet enkel de marktkramen veel bekijks. De nagelnieuwe info- en belevingscontainer aan de rand van de markt kon de hele voormiddag rekenen op de belangstelling van een heel diverse groep Sint-Niklazenaren. De volgende maanden kunnen ze er immers uitgebreid kennismaken met de Grote Markt van morgen. Het voorontwerp voor de heraanleg dat onlangs door het stadsbestuur goedgekeurd werd, brengt die immers een heel stuk dichterbij. Groen Sint-Niklaas is enthousiast: het voorontwerp staat garant voor een groene, gezellige, aangename én klimaatrobuuste markt. Exact een jaar geleden stelde het stadsbestuur het ontwerpteam ALS_O aan om de heraanleg van de Grote Markt uit te tekenen. Zijn kwamen als  laureaat uit de bus van de open oproep die de stad via de Vlaamse Bouwmeester lanceerde. Uitgangspunt van de heraanleg: de Grote Markt omvormen tot een aangename, groene verblijfsruimte op mensenmaat. Het concept dat het ontwerpteam had uitgedokterd viel bij een ruim publiek in de smaak. Met gedurfde en resolute keuze voor meer groen rond én op de markt wisten ze de jury én het stadsbestuur te overtuigen. Consulteren en aftoetsen In tussentijd werd een uitgebreide consultatieronde georganiseerd. Elke Sint-Niklazenaar kreeg de kans om feedback te geven op het ontwerp, zowel online als op papier. De verschillende belanghebbenden (handelaars en horeca, marktkramers en de eventsector) werden in focusgesprekken verder bevraagd en ook experts allerhande lieten hun licht op de plannen schijnen. Met deze input verfijnden de ontwerpers het concept. Daarna werd het opnieuw afgetoetst. Vandaag is het voorontwerp klaar én goedgekeurd door het stadsbestuur. Dit ontwerp tekent de krijtlijnen uit op basis waarvan het definitieve ontwerp later dit jaar gemaakt wordt. Functies in evenwicht Groen Sint-Niklaas is erg opgetogen over het voorontwerp. De principes uit het concept vonden hun weg naar het voorontwerp zonder dat er al te grote compromissen gesloten moesten worden. Waar het plein vandaag opgevat is als evenementenplein maar de verblijfsfunctie erbij inschiet door een gebrek aan groen, de grote barrières tussen de rand en het middenplein en de quasi eindeloze stoet auto’s in file rond de markt, zijn alle functies in de toekomst meer in evenwicht. De markt blijft gastheer van de donderdagse markt én de vredefeesten en biedt daarnaast meer mogelijkheden voor kleinschaligere events. Een nieuwe, meer ruimtelijke schikking brengt een nieuwe dynamiek en meer ruimte voor aanvullende activiteiten. Het autoluwe karakter zorgt ervoor dat de Grote Markt teruggegeven wordt aan de Sint-Niklazenaar, na decennialange dominantie van de auto. Groen en evenementen De bomenrijen en het groen rondom de Markt zorgen niet enkel voor schaduw en verkoeling tijdens de zomer, ze vormen ook een uitnodigend kader voor ontmoeting. De terrassen van de horeca krijgen meer plaats én een aangenamer uitzicht. In de punt van de Markt komt een verzonken tuin die -behalve de ingang van de ondergrondse fietsenstalling – ook plaats kan bieden voor openluchtcinema, concerten, theater… Meer kleinschalige evenementen binnen een gezelliger kader zullen hopelijk meer volk naar de stad lokken. Vandaag rijden velen er dwars doorheen als kortste weg naar het shoppingcentrum of de E17. Het kan het Sint-Niklase stadscentrum een welgekomen boost geven. Bereikbaar en met de zachte weggebruiker in de hoofdrol Op de heraangelegde Grote Markt spelen de zachte weggebruikers de hoofdrol: voetgangers en fietsers worden de hoofdgebruikers. Wie op de Markt woont of er een zaak heeft, zal steeds met de auto bereikbaar blijven, ook voor bijvoorbeeld leveranciers, medische dienstverlening etc… In de zone tussen de Parklaan en de Houtbriel is de auto ‘te gast’ en deelt hij het terrein met voetganger en fietsers volgens het principe van de ‘shared space’: als de openbare ruimte in de eerste plaats wordt ingericht als verblijfsruimte, interpreteren weggebruikers dit ook zo en passen ze hun rijgedrag hieraan aan. Hetzelfde geldt voor de bussen. Toegankelijkheid was bij het ontwerp een prioriteit: het hele plein wordt drempelloos van gevel tot gevel aangelegd. Het aantal barrières wordt stevig beperkt en via gebruikersgroepen en vzw Inter sterk gemonitord. Klimaatrobuust Tijdens de hete zomers de aflopen jaren werd de Markt steevast een echte bakoven: de versteende vlakte warmt ontzettend op en er is amper schaduw. Met een verhardingsgraad van bijna 100 % krijgt water er op geen enkele manier de kans om in de bodem te dringen Ook dat wordt in het nieuwe ontwerp aangepakt. Behalve meer groen krijgt de markt ook meer ‘blauw’: waterpartijen rondom bufferen het regenwater en zorgen voor meer beleving. Hemelwater wordt in een ondergrondse tank opgevangen en gebruikt om de bomen en de grote spiegelvijver voor het stadhuis van water te voorzien. Die biedt niet enkel een esthetische meerwaarde, hij is tegelijk ook een speelelement én zorgt voor verkoeling van het stenen middengedeelte. Bij evenementen kan de vijver eenvoudig en snel leeggelaten worden. Op die manier is de nieuwe Grote Markt ook goed opgewassen tegen klimaatuitdagingen van de komende jaren. Daarnaast is er ook een circulair aspect: veel materialen die bij de heraanleg in 2005 gebruik werden, krijgen een tweede leven. Zo krijgen de luifels en de haltes krijgen een nieuwe plaats en het hout van de esplanade wordt gebruikt in de bekleding van de loods van Den Azalee in de Heistraat. Veel reacties De nieuwe plannen laten de Sint-Niklazenaar niet onberoerd. Via onze sociale mediakanalen kregen we de afgelopen tijd veel reacties (positief én negatief) en bezorgde vragen over o.a. de bereikbaarheid. De stad heeft de 10 meest gestelde vragen gebundeld en beantwoord:  https://www.sint-niklaas.be/de-nieuwe-grote-markt-veelgestelde-vragen. Ook rond de betaalbaarheid van het project kregen we vragen en opmerkingen: het leeuwendeel van het budget was al voorzien in de meerjarenplanning van de stad. Via Vlaamse subsidies wordt dit verder aangevuld. Om een aantal misvattingen uit de wereld te helpen: dit project staat de geplande verlaging van de gemeentebelasting geenszins in de weg en het betekent ook niet dat er op andere uitgaven (bv onderhoud openbaar domein, aanleg wegen en fietspaden) beknibbeld zal worden. Wij zien in elk geval in de heraanleg veel kansen en opportuniteiten. Het stadshart krijgt een stevige upgrade naar een plaats waar de mensen opnieuw centraal staan. Naar een plaats waar ontmoeting, evenementen, beleving, ondernemen én wonen veel beter in balans zijn en de auto vooral dient om die plaats te bereiken in plaats van er doorheen te rijden. Wil je al een voorproefje van de heraanleg? Breng dan zeker een bezoekje aan de infocontainer op de Grote Markt!