Met stijgende verontwaardiging volgen we met Groen Sint-Niklaas de uitdijende affaire rond de PFOS-vervuiling van de 3M-fabriek in Zwijndrecht. De berichtgeving dat de vervuiling ook tot in Sint-Niklaas zou reiken deed bij ons extra alarmbellen afgaan en zette er ons toe aan om binnen het Sint-Niklase stadsbestuur zeer snel te schakelen. In dit artikel gaan we dieper in op een aantal bezorgdheden die bij Sint-Niklazenaren leven en geven we duiding bij de verschillende stappen die vanuit het Sint-Niklase stadsbestuur al gezet zijn en nog gezet zullen worden. 

Geen PFOS-vervuilde gronden naar kleigroeves SVK

In april verschenen in de media de eerste verontrustende berichten met betrekking tot PFOS-verontreiniging in de werfzone van het Oosterweelproject. In die context doken ook geruchten op over over de potentiële verspreiding van met PFOS-vervuilde grond naar het grondgebied van Sint-Niklaas, in het bijzonder bij het vullen van de voormalige stortplaats en kleigroeve van SVK. Op aandringen van onder meer Groen Sint-Niklaas werden zowel het bestuur van SVK als de bevoegde Vlaamse ministers Peeters en Demir bevraagd. Minister Lydia Peeters bevestigde daarbij formeel dat er geen met PFOS-vervuilde gronden van het Oosterweelproject de site zouden verlaten. Daarnaast werden de registers van aangevoerde gronden van NV Aannemingsbedrijf Aertssen en SVK, die instaan voor het vullen van de voormalige kleigroeve, grondig nagekeken. Ook hier was de conclusie duidelijk: voor de opvulling werden en worden geen Oosterweelgronden gebruikt. De slotsom is dus eensluidend: er werd geen met PFOS vervuilde grond van het Oosterweel-project naar de kleigroeves van SVK gebracht en dit zal ook in de toekomst niet gebeuren.

Bezorgdheid over mogelijke PFOS-vervuiling door 3M in Sint-Niklaas

Recente berichtgeving in de pers zorgde voor extra opschudding. Wetenschappelijk onderzoek van de UAntwerpen toonde aan dat de vervuiling van de 3M zich mogelijk tot 15 km van de site heeft verspreid. Dit betekent dat de vervuiling ook een impact zou hebben op een deel van het grondgebied van Sint-Niklaas. De perimeter omvat Nieuwkerken en een deel van het stadscentrum van Sint-Niklaas. De kaartjes die in de media verspreid werden, zorgden voor de nodige bezorgdheid bij heel wat inwoners. Zowel burgers, die vaak zelf een moestuin of kippen hebben, als landbouwbedrijven die binnen de perimeter liggen willen - terecht - snel duidelijkheid over de mogelijke gevolgen van de vervuiling voor hun gezondheid en bedrijfsvoering. Het stadsbestuur deelt deze bezorgdheid en zette de afgelopen week de nodige stappen om klaarheid te krijgen. Experts benadrukken tegelijk dat paniek niet nodig is: de door de UAntwerpen gehanteerde grens van 15 km is eerder indicatief en gaat uit van het voorzorgprincipe. De oplossing ligt vooral in het nemen van bodemstalen op het terrein om de precieze reikwijdte te bepalen.

Situatie duidelijk in kaart brengen

Het stadsbestuur van Sint-Niklaas besliste daarom om een erkend bodemsaneringsdeskundige in te schakelen. Die zal 8 bodem- en grondwaterstalen nemen op het volledige grondgebied van de stad. Het stadsbestuur nam ondertussen contact op met Karl Vrancken, die op vraag van de Vlaamse regering de aanpak van de PFOS-verontreiniging coördineert, OVAM ,het Agentschap Zorg en Gezondheid en het Federaal Agentschap van Voedselveiligheid van de Voedselketen. Het stadsbestuur wil samen met deze instanties de meetresultaten nauwgezet bekijken om daarna een gepaste aanpak uit te stippelen.

Eet gezond, gevarieerd en met producten van verschillende oorsprong

Het aantal inwoners dat binnen een straal van 10 km van de 3M-fabriek wonen is op ons grondgebied eerder beperkt (het gaat over een aantal inwoners op het einde van de Vlasboemstraat, einde van de Zandstraat en het einde van Zoetwaterstraat). Voor hen geldt het gezondheidsadvies van het Agentschap Zorg en Gezondheid om max 1 ei per persoon per week van je eigen kippen te consumeren. Voor alle andere inwoners van de stad luidt het devies: eet gezond, gevarieerd en gebruik producten van verschillende oorsprong. Eens de testresultaten bekend zijn, zullen de adviezen uiteraard aangepast worden. 

Van kortbij opvolgen

Schepen van milieu Wout De Meester (Groen) gaf op 15 juni de leden van de gemeenteraadscommissie milieu een uitgebreide stand van zaken en ging samen met de burgemeester in op de vragen en bezorgdheden van de raadsleden. Het antwoord op heel wat vragen zullen moeten komen van de parlementaire onderzoekscommissie die binnen het Vlaams Parlement opgericht wordt. We staan als Groen Sint-Niklaas dan ook in nauw overleg met Groen-parlementsleden Mieke Schauvliege en Björn Rzoska. Mieke Schauvliege bijt zich al een tijd in dit dossier vast en bracht enkele maanden geleden de bal in het parlement aan het rollen. Zij zijn in elk geval vastberaden om in deze affaire de onderste steen boven te krijgen. Via het stadsbestuur van Sint-Niklaas onderhouden we verder ook nauwe contacten met de andere lokale, Vlaamse en federale overheidsinstellingen, elk naargelang de expertise en de bevoegdheden.

Vragen

Vragen rond dit dossier kan je ons altijd bezorgen via [email protected]. We bezorgen je snel een antwoord of brengen je in contact met de juiste personen of instanties. Wij blijven deze zaak uiteraard van zeer nabij opvolgen. Op deze website en via onze facebook vind je ook de belangrijkste updates over de impact van de PFOS-affaire op Sint-Niklaas.

Extra info:

Wat is PFAS en PFOS?: https://www.rivm.nl/pfas

Persberichten Groen nationaal:

- https://www.groen.be/groen_wil_taskforce_pfas_baseert_de_vlaamse_regering_zich_op_voortschrijdend_inzicht_op_kap_van_onze_gezondheid

- https://www.groen.be/al_jaren_teveel_schadelijke_niet_afbreekbare_stoffen_in_schelde_en_vlaamse_regering_laat_het_gebeuren