Bij de heraanleg van de Grote Markt worden zo veel mogelijk materialen hergebruikt. Tegels, houten planken, bushaltes: niets wordt nog zomaar weggegooid. Sint-Niklaas wil hiermee zijn voortrekkersrol binnen circulair bouwen benadrukken.

De tijd waarin bij het afbreken van gebouwen en infrastructuur materialen linea recta naar de schoothoop of de stortplaats gingen, is stilaan voorbij. Meer en meer wordt naar afbraakmateriaal gekeken als potentiële grondstof. Ook bij de heraanleg van de Grote Markt is dat zo.

De werken zijn onmiskenbaar begonnen. Werfketen, werfhekken en graafmachines verschenen, verschillende ploegen zijn druk bezig met het ontmantelen van de wachthokjes en de houten boardwalk rond de Grote Markt. "Dat ontmantelen gebeurt wat omzichtiger. Het is immers de bedoeling dat zowel het hout als de stalen elementen een nieuw leven krijgen. De principes van het circulair bouwen vinden meer en meer ingang bij de stad. We willen hier echt onze voorbeeldrol opnemen. Hergebruik van materialen moet meer en meer de norm worden", stelt schepen voor gebouwen Bart De Bruyne.

Boardwalk wordt loodsbekleding

De werken begonnen symbolisch met het uitbreken van de planken van de boardwalk door enkele ploegen van maatwerkbedrijf Den Azalee. "Zij doen dat helemaal gratis. Een groot deel van de planken krijgt op de site van Den Azalee een tweede leven. Hergebruik zit echt in het DNA van deze organisatie. Het grootste deel zal gebruikt worden om een grote loods te bekleden. Die krijgt naast een verticale tuin ook een organisch uitzicht met planken van de Markt. Met de rest van de bruikbare planken worden dierenhokken en zitmeubelen in elkaar gezet die je binnenkort in de kringwinkel terugvindt. Zeg nu zelf: een stoeltje met hout van de Markt, dat is toch écht een hebbeding", lacht schepen De Bruyne. In totaal gaat het om meer dan 2000 vierkante meter hout. "Ze zullen dus nog even zoet zijn met losmaken van de schroeven. Ook de rails waarop de planken gemonteerd zijn, worden gerecupereerd."

Bushaltes

In een volgende fase verdwijnen ook de grote luifels van de Markt. Schepen De Bruyne: "Zij verhuizen eveneens naar Den Azalee. Binnenkort geven ze daar beschutting aan het nieuwe geefplein. Op de Markt zullen het op termijn de bomen zijn die voor beschutting gaan zorgen." Tegelijk met de houten boardwalk worden ook de bushaltes uitgebroken. Zij krijgen een grondige opknapbeurt en verschijnen binnenkort op een andere locatie. "We hebben ervoor gekozen om de bussen niet langer halt te laten houden op de Markt zelf, maar ter hoogte van de Parklaan. Zo zorgen we voor een barrièrevrije Markt die je van gevel tot gevel kan doorkruisen zonder grote obstakels of drempels. De busroutes blijven ongewijzigd", besluit schepen De Bruyne.

Voortrekker in circulair bouwen

De stad wil zijn voortrekkersrol binnen circulair bouwen meer en meer waarmaken. Binnen de bouwwereld is een mindshift bezig. Termen als urban mining, waarbij gebouwen die afgebroken moeten worden een bron van (her)bruikbare materialen worden zijn niet langer enkel bekend bij ingewijden. Ook bij nieuwe gebouwen wordt meer toekomstgericht gebouwd. "Een gebouw dat vandaag pakweg een bibliotheek is, kan binnen 20 jaar een heel andere functie hebben. Als je dat idee van in de ontwerpfase meeneemt, maak je heel andere keuzes. Als lokaal bestuur willen we hier mee de weg wijzen. Met Cocon, een oude industriële site die we ombouwen tot een circulaire hub, doen we dat al en ook het vernieuwde Techniekhuis en de uitbreiding van het Politiehuis zijn volgens deze filosofie geconcipieerd", vertelt schepen De Bruyne.