Toen de concepttekeningen voor de heraanleg van de Grote Markt bekend raakten, werd onze Facebookpagina overstelpt met reacties. Overwegend (zeer) positieve, maar zeker ook bezorgde. Hoewel het nog lang niet om de definitieve plannen ging en er nog een hele weg af te leggen was om daartoe te komen, één ding was zeker: de nieuwe Grote Markt laat geen enkele inwoner onberoerd. Na bijna twee jaar wikken en wegen, tekenen en hertekenen zijn de plannen nu zo goed als klaar. Groen Sint-Niklaas is trots op het resultaat: "De krachtlijnen van het concept bleven behouden: een groenere, gezelligere en levendigere Grote Markt met plaats voor ontmoeting én evenementen. Eindelijk opnieuw een plein op mensenmaat in plaats van een bovenmaats rond punt voor auto's.

Schepen voor ruimtelijke ordening Wout De Meester: "We geven de Markt terug aan de Sint-Niklazenaar. De stoet wagens die elke dag rond de Markt staat, behoort binnenkort tot het verleden. De diepe sleuven die het middenplein scheiden van de omringende huizen verdwijnen en maken plaats voor een bomengordel. Op die manier wordt het een mooi aaneengesloten plein zonder obstakels of barrières. Gezellig een terrasje doen of genieten van de ballons op de Vredefeesten kan vanaf dan in een mooier en opener kader. Ook de donderdagse markt krijgt zo een heel andere en aantrekkelijkere uitstraling, zonder dat er aan plaats wordt ingeboet, integendeel."

Origineel concept grotendeels behouden

Het definitieve plan lijkt opvallend goed op het originele concept. De meest opvallende wijzigingen zijn de toevoeging van een verzonken tuin, het schrappen van een tweede inrit voor de parking en de verplaatsing van de busperrons naar de Parklaan. De krachtlijnen uit het concept - een stevige vergroening in de rand, een grasveld op een deel van middenplein en de toevoeging van enkele waterpartijen - blijven behouden.

"Een groenere, gezelligere en levendigere Grote Markt met plaats voor ontmoeting én evenementen. Eindelijk opnieuw een plein op mensenmaat in plaats van een bovenmaats rond punt voor auto's."

De verzonken tuin vormt de toegang tot de ondergrondse fietsenberging, maar kan tegelijk voor tal van kleinere evenementen (bijvoorbeeld openluchtcinema of kleine optredens) gebruikt worden. "Een bijkomende ingang voor de parking zou niet enkel het prijskaartje (nog) stevig(er) opdrijven maar tegelijk een nieuwe barrière vormen op een plaats waar de ruimte al vrij beperkt is. Bovendien is het de bedoeling om die kant van de Markt autoluw te maken. Door een tweede ingang blijf je auto's naar de Markt trekken. Via de anpr-camera's is de toegang van de parking vanuit het noorden wel gewaarborgd, al moeten nieuwe parkings aan de noordkant de automobilist in de toekomst verleiden om elders te parkeren. De busperrons worden bewust weggetrokken van de Grote Markt. Zo liggen ze dichter bij het Heymanplein en vormt de opstapinfrastructuur geen bijkomende barrière," aldus schepen Bart De Bruyne, die samen met schepen De Meester het project op de voet volgt.

Investeren in de toekomst van de stad

Het prijskaartje voor de ingreep is ook bekend. Dat ligt hoger dan initieel ingeschat, maar blijft binnen de budgettaire perken. Schepen De Bruyne: "De projectzone is gaandeweg gevoelig uitgebreid maar ook de grondstoffenprijzen liggen ondertussen een heel stuk hoger. Ook al proberen we waar mogelijk bouwmaterialen te recupereren. De stad wil met deze heraanleg investeren in haar grootste, meest zichtbare en meest iconische plein. We zijn ervan overtuigd dat deze ingreep het stadscentrum een stevige boost zal geven. De Grote Markt wordt zo een beetje de woonkamer van iedereen. En een woonkamer richt je gezellig en gerieflijk in." Ook werd beslist om het deel van het Onze Lieve Vrouwplein pas na 2024 aanpakken om de kosten en de overlast te spreiden.

Futureproof

De Sint-Niklase Grote Markt stond al langer bekend als een echte hot spot tijdens de zomermaanden. Letterlijk dan: nergens in het stad is het warmer dan hier. Schepen De Meester: "Het hitte-eilandeffect speelt hier maximaal door het volledig versteende middenplein en het gebrek aan groen en water. Het water kan ook bijna nergens in de bodem dringen. Bij de heraanleg wordt er maximaal onthard en komen er 180 bomen bij die voor verkoeling en schaduw moeten zorgen in de rand. Waterpartijen en ondergrondse waterreservoirs slaan water op wanneer het regent en geven dat tijdens drogere periodes weer af. Vandaag spoelt dit kostbare water gewoon weg in de riolering. Het bleek uiteindelijk een moeilijke evenwichtsoefening, want zowel de donderdagse markt, de ballons op de Vredefeesten als enkele vaste evenementen moesten op de Markt kunnen blijven plaatsvinden. Na veel overleg met alle betrokkenen en veel pas- en rekenwerk zijn we hier uiteindelijk wel in geslaagd. Ik ben er zelfs zeker van dat het nieuwe kader een grote meerwaarde zal betekenen voor zowel de markt als voor de evenementen. De nieuwe Grote Markt wordt in alle opzichten futureproof."

Het grote publiek kan op een originele manier kennismaken met de plannen en de maquette van de vernieuwde Grote Markt in de belevingsruimte 'De Stad van morgen' in het Landhuis. Dit karakteristieke gebouw - één van de oudste op de Grote Markt - onderging onlangs een ware metamorfose. Na jarenlange leegstand huizen er vandaag een eethuis, enkele communicatiebureaus en is er ruimte voor coworking en kleine evenementen. De voorbode voor de Grote Markt van morgen?

Op basis van de definitieve plannen wordt op dit moment de aanvraag voor de omgevingsvergunning voorbereid. De werken starten naar verwachting in de loop van 2023 zodat de Grote Markt in de loop van 2024 opnieuw kan 'shinen'.