Sint-Niklaas is de Vlaamse scholenstad bij uitstek. Meer dan 20 000 kinderen en jongeren lopen elke dag school in een kleuter-, lagere, middelbare of hogeschool in onze stad. Ze bepalen mee het ritme van het leven in onze stad. Velen van hen wonen in onze stad, maar duizenden komen dagelijks met de fiets of het openbaar vervoer uit het hele Waasland (en omstreken) naar onze stad en blijven er na de schooluren vaak nog even hangen. Behalve de vele leerlingen werken er ook duizenden leerkrachten elke dag in Sint-Niklaas. Los van enkele grote bedrijven, de stad en Vitaz is het onderwijs - verspreid over tientallen scholen - de belangrijkste werkgever en is daarmee één van de economische speerpuntsectoren.
Met Groen Sint-Niklaas zien we scholen als belangrijke partners om het leven in het onze stad vorm te geven. Als spelers in een buurt of wijk, als plaats waar kinderen en jongeren gevormd worden, hun talenten kunnen ontplooien en sociale contacten opbouwen. Als plaats waar aan gelijke kansen gewerkt kan worden en als hefboom tegen armoede en ongelijkheid. En als plaats waar mensen met de meest diverse achtergrond elkaar ontmoeten. Ze zijn van onschatbare waarde voor een stad als de onze. We zien de stad vooral als een sterke regisseur en verbinder tussen de verschillende scholen en onderwijsinstellingen in ons grondgebied, naast haar historisch gegroeide rol als onderwijsverstrekker in de gemeentescholen en de academies.
Binnen de kinderopvang en de buitenschoolse opvang is de stad in Sint-Niklaas van oudsher zowel actor als regisseur. Met het decreet Buitenschoolse Opvang en Activiteiten in uitvoering verliest de stad een aanzienlijk deel van haar middelen. Voor ons is het belangrijk dat de kans op een plaatsje in de kinderopvang voor elk kind gegarandeerd blijft en dat ook de buitenschoolse opvang gevrijwaard blijft. Het decreet biedt wel kansen en hefbomen om opvang en het rijke aanbod aan activiteiten beter op elkaar af te stemmen en te integreren.
Verbinding en gelijke kansen in een straffe scholenstad
1. 🤝💪🌱Brede scholen die buurten verbinden
Naast hun rol als onderwijsverstrekker, kunnen scholen ook een cruciale rol spelen in de buurt waar ze liggen. Zeker in kleuterscholen en lagere scholen is een school één van de plaatsen waar mensen uit de buurt met de meest diverse achtergronden elkaar ontmoeten. We zien de school niet als een eiland in de buurt, maar als de plaats bij uitstek waar lokaal (en bovenlokaal) beleid, buurtinitiatieven en verenigingen elkaar treffen. Met de trajecten rond het BOA-decreet die binnen de stad al lopen wordt hier sterk op ingezet en we geloven in de meerwaarde hiervan. Daarnaast hebben scholen een belangrijke signaalfunctie op het vlak van armoede en sociale uitsluiting.
- We zetten de projecten die er in de stad al lopen rond Brede school verder en bekijken hoe we nog sterkere incentives kunnen bieden om scholen over de streep te trekken hun accommodatie ook buiten de schooluren ter beschikking te stellen.
- We willen maximaal inzetten op het delen van ruimtes, vooral na de schooluren. We brengen de knelpunten in beeld en bekijken met welke hefbomen we scholen breder in wijk- en vrijwilligerswerkingen kunnen inzetten.
- We betrekken scholen actief in het opzetten van buurtwerkingen. Kroonmolen aan zet kan hier als good practice dienen: de scholen uit de wijk werden in tal van projecten betrokken en zetten op hun beurt gemakkelijker de deuren open voor activiteiten van de buurt. De stad kan hierin een faciliterende rol spelen.
- We zetten de groene speelplaatsen verder. Ze zorgen niet enkel voor vergroening, maar geven ook extra speelprikkels en hebben een gunstige invloed op het welbevinden van de leerlingen. We stimuleren scholen om deze speelplaatsen ook na de uren open te stellen, zeker in groenarme en speelarme buurten in het centrum van de stad.
- We betrekken ook de eigen academies hierin. Het blijft een betrachting van Groen Sint-Niklaas om een zo divers mogelijk publiek kennis te laten maken met onze academies. We werken financiële en andere drempels zo veel mogelijk weg en brengen ook nieuwkomers in contact met het rijke aanbod. Onze academies kunnen binnen de verschillende buurten een nog actievere rol opnemen, door werken naar buurten te brengen, toonmomenten of concerten te organiseren, in buurten te exposeren of ruimtes ter beschikking te stellen.
- Onze eigen stedelijke scholen in Nieuwkerken en Belsele kunnen hierin een voortrekkersrol spelen. Ze zijn al sterk verankerd in het sociale weefsel van de deelgemeentes.
2. 🤝Onderwijs als motor voor gelijke kansen
De stad speelt een belangrijke rol als regisseur in het Sint-Niklase onderwijsveld. Het is de rol van de stad om scholen samen te brengen en scholen rond een aantal problematieken te laten samenwerken. Vanuit Groen vinden we het belangrijk dat scholen hun rol als motor voor gelijke kansen ten volle kunnen opnemen. De stad is hierin een belangrijke facilitator. Met name problematieken als schooluitval en kleuterparticipatie blijven voor ons hoog op de agenda.
- Het huis van het kind heeft nood aan een grotere, centralere en meer zichtbare plaats in de stad. We zetten het traject om het Huis van het kind onder te brengen in de nieuw te bouwen bibliotheek op het Heymanplein opnieuw op de sporen. Het interne participatietraject dat we daar liepen toont aan dat er interessante en belangrijke synergiën kunnen ontstaan door een cohousing met de bibliotheek. Op die manier kan er ook meer en een breder publiek bereikt worden.
- We blijven werk maken van trajecten om de instroom in het onderwijs te versterken door sterk te blijven inzetten op kleuterparticipatie. We brengen verder in kaart welke buurten en doelgroepen nood hebben aan een fijnmazigere en aanklampende aanpak en werken die samen met partners uit met het Huis van het kind als regisseur.
- Schooluitval tegengaan blijft een prioriteit. We zetten de NAFT-trajecten verder en versterken waar nodig. De verduurzaming van projecten die zich richten op neet-jongeren (not in education of employment or training) is een blijvend aandachtspunt. Met het wegvallen van subsidies stoppen projecten vaak ook, terwijl de problematiek blijft bestaan en de projecten meer tijd nodig hebben om hun effect te sorteren.
- Overgangsmomenten (opvang-kleuterschool, kleuter-lager en lager-secundair onderwijs) zijn vaak momenten waarop ongelijkheid versterkt wordt. Zeker in een steeds diverser wordende context als in de kernstad van Sint-Niklaas. Samen met het CLB blijven we hier flankerende projecten rond organiseren. We houden strak de vinger aan de pols in het onderwijs- en opvangveld en gebruiken de voorhanden zijnde cijfers om eventuele bijkomende trajecten op te starten.
- Groen vertrekt vanuit een positieve visie op meertaligheid: het (goed) beheersen van meerdere talen kan net de taalvaardigheid aanscherpen en een goede kennis van de moedertaal helpt bij het leren van bv Nederlands. Nederlands is en blijft de contacttaal maar we vinden het tegelijk ook belangrijk dat we connectie en contact maken met leerlingen en ouders, eerst desnoods via hun moedertaal. We blijven daarom ook sterk inzetten op zomerklassen voor OKAN-leerlingen, huiswerkbegeleiding en extra oefenkansen Nederlands.
- Een warm onthaal voor nieuwkomers in van ontzettend groot belang. Van meet af aan willen we werken aan een sterke band met de school en de stad. Op dit moment bestaat er al een hele waaier aan activiteiten en mogelijkheden die de stad samen met tal van partnerorganisaties ontwikkelde die nieuwkomer de mogelijkheid biedt om Nederlands te leren, maar ook om kennis te maken met organisaties, verenigingen en het ruime vrijetijdsaanbod. Voor Groen blijft dit een prioriteit. Zie hiervoor ook het hoofdstuk rond integratie.
- We betrekken ook het buitengewoon onderwijs bij initiatieven van de stad. We maakten deze bestuursperiode al werk van een inclusieve speelplek en werkten hiervoor samen met Het Veer en werkten binnen 'Kroonmolen aan Zet' al samen met de Jonathanschool. Dergelijke initiatieven blijven we waar mogelijk nemen.
- We werken op dit moment al met brugfiguren en kansarmoedewerkers. Die werkingen moeten gezien de noden zeker behouden blijven en waar mogelijk zelfs uitgebreid worden. Zeker in bepaalde scholen en wijken blijven de noden hoog.
- Beperkte financiële mogelijkheden mogen voor leerlingen nooit een reden zijn om schoolactiviteiten te moeten missen. We behouden daarom het schoolparticipatiefonds om scholen te helpen om alle leerlingen volledig aan het schoolse leven te laten participeren.
- We zorgen er met de stad mee voor dat schoolverlater snel aan een job geraken door o.a. binnen specifieke sectoren jobbeurzen te faciliteren. Ook binnen de stad geven we het goede voorbeeld door voldoende stageplaatsen en jobs voor schoolverlaters te voorzien. We bekijken ook nieuwe iniatieven en mogelijkheden om schoolverlaters kennis te laten maken met lokale bedrijven en ondernemers.
- We blijven inzetten op een sterke samenwerking met het volwassenenonderwijs.
3. 🤝💪🌱Gezonde en veilige leer- en leefomgevingen
De fysieke én mentale gezondheid van leerlingen is van primordiaal belang. We zien dit erg ruim: een gezonde maaltijd, maar even goed de mogelijkheid om te kunnen spelen in een groene, aangename en gezonde omgeving en een veilige route van en naar school. We streven naar een inclusief schoolklimaat waarbinnen elk kind - ongeacht zijn of haar achtergrond - zich goed kan voelen en waar pesten en grensoverschrijdend gedrag aangepakt worden.
- We zetten in op gezonde, duurzame en lekkere schoolmaaltijden en maken werk van gezonde brooddozen. De school is een ideale plaats om kinderen en jongeren te laten kennismaken met nieuwe smaken, vegetarische en duurzame alternatieven en gezonde tussendoortjes. Samen met de scholen bekijken we mogelijkheden en we faciliteren scholen die hierrond projecten opzetten. We bekijken of we samen met lokale producenten iniatieven kunnen opzetten. Projecten als de Korte Keten Tafel houden we aan en breiden we indien mogelijk nog verder uit.
- We ondersteunen scholen in de aanpak van menstruatiearmoede en blijven ervoor zorgen dat de Springplank voldoende materiaal kan blijven voorzien.
- We blijven scholen sensibiliseren en ondersteunen rond duurzaamheid.
- Groene speelplaatsen zijn in onze stad al sterk ingeburgerd en goed bekend bij de scholen. We blijven scholen ondersteunen in het vergroenen en ontharden van hun schoolsites, zowel qua ontwerp als via subsidies. We bekijken welke scholen nog niet aan bod kwamen en kloppen bij hen aan, zodat de voordelen van groene speelplaatsen in elke scholengroep ingang vindt.
- We besteden extra aandacht aan veilige schoolomgevingen en veilige routes van en naar scholen. De afgelopen bestuursperiode kregen heel wat schoolomgevingen een verkeersveilige make-over en op dat elan willen we verdergaan. De omgeving van elke school moet ook een verkeersveilige omgeving zijn. Ook de weg ernaartoe moet voor zwakke weggebruikers (fietsers en voetgangers) een veilige weg zijn. We schakelen hier een versnelling hoger en streven naar vrijliggende fietspaden op de meest gebruikte schoolroutes. Door ook het openbaar vervoer te versterken en waar mogelijk tijdens de schoolspits voor schoolstraten te kiezen, willen we auto's zo veel mogelijk uit schoolomgevingen weren bij het begin en het einde van de schooldag.
- We hebben ook oog voor de algemene veiligheid rond (vooral secundaire) scholen. In samenspraak met de politie en de scholen bekijken we de pijnpunten en werken we een oplossing op maat uit. We breiden het aantal schoolspotters uit naargelang de noden. De algemene veiligheidsproblematiek in de stationsomgeving heeft ook een impact op de schoolgaande jeugd. Zie hiervoor het onderdeel veiligheid.
- Mentaal welzijn staat voor ons hoog op de agenda. De stad kan als go-between fungeren tussen school en welzijnsveld. We zoeken naar mogelijkheden om connectie te maken tussen het jeugdwelzijnsoverleg en de scholen. Tejo en het Overkophuis blijven belangrijke partners om te werken aan het mentaal welzijn van jongeren.
- We bekijken of er bij het huis van kind een meldpunt rond attitude- en spijbelproblematieken ingericht kan worden.
4. 💪De stad als onderwijsaanbieder
De stad kent een lange traditie van gemeentelijk onderwijs. Beide gemeentescholen, Gavertje Vier en De Droomballon, groeiden uit tot scholen met een sterke werking die een belangrijke rol spelen binnen het sociaal weefsel van respectievelijk Belsele en Nieuwkerken. We zetten deze sterke traditie verder. Daarnaast is het inrichten van extra scholen door de stad zelf voor Groen niet het antwoord op specifieke noden binnen het onderwijs. We kiezen ervoor om nieuwe en bestaande initiatieven optimaal te ondersteunen om nieuwe noden en vragen het hoofd te bieden.
5. 🤝💪Kinderopvang
Elk kind verdient een kansrijke ontwikkeling. Een goed en voor iedereen toegankelijke kwalitatieve opvang is hierbij van primordiaal belang. Kinderopvang heeft niet enkel een pedagogische maar ook een sociale functie. Zowel in de kinderopvang als in de buitenschoolse opvang ontwikkelde Sint-Niklaas een sterk eigen aanbod waardoor de stad niet enkel regisseur is maar ook de belangrijkste (en soms enige) actor. Met de herverdeling van de middelen en het wegvallen van een groot deel van de subsidies staat dit 'Sint-Niklase model' sterk onder druk.
- Het aantal plaatsen en de kwaliteit van het aanbod moeten op peil blijven. De stad kan in een sterk aanbod blijven voorzien, maar tegelijk kan ook gekeken worden naar bijkomende partners. In elk geval moet hier de nodige budgettaire ruimte voor vrijgemaakt worden.
- Het BOA-decreet biedt tegelijk ook opportuniteiten om het vrijetijdsaanbod, opvang en scholen beter op elkaar af te stemmen en dichter bij elkaar te brengen.
- De stad biedt vandaag een sterke ondersteuning aan kinderopvanginitiatieven (pedagogisch, financieel, prijzenpolitiek...). Daar willen we niet op beknibbelen.
- We ijveren ervoor om het aantal begeleiders per kind verder naar beneden te krijgen en ondersteunen de privé-kinderopvanginitiatieven proactief om te vermijden dat er nog meer onthaalouders stoppen.
- De Sprinkhaan: momenteel biedt de stad buitenschoolse kinderopvang (voor- en naschools) aan in heel wat scholen. Het aanbod staat sterk onder druk. We bekijken hoe we een zo sterk en breed mogelijk aanbod kunnen behouden. We zoeken naar een centralere opvanglocatie waar kinderen op bv woensdagmiddag opgevangen worden in plaats van Poppelbos in Nieuwkerken.